ΕΡΤ 2: Προβολή Ντοκιμαντέρ «Τα Τραγούδια που έγραψαν Ιστορία» του Γιώργου Ζέρβα

 

Η ΕΡΤ 2 έχει ήδη ξεκινήσει από την προηγούμενη εβδομάδα και συνεχίζει να παρουσιάζει από την προσεχή Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου στις 09.00 π.μ., καθημερινά και σε επανάληψη, τα επιτυχημένα ντοκιμαντέρ του βραβευμένου σκηνοθέτη Γιώργου Ζέρβα από τη σειρά επεισοδίων με γενικό τίτλο: «Τραγούδια που έγραψαν Ιστορία». 

Ο κύκλος της σειράς περιλαμβάνει δεκαπέντε (15) ελληνικά τραγούδια που έγραψαν ιστορία, το καθένα στο είδος του, από το σμυρναίικο και το ρεμπέτικο, μέχρι το ελαφρό, λαϊκό και έντεχνο. Παρουσιάζονται τα έργα μεγάλων Ελλήνων δημιουργών που εξέφρασαν τον ιστορικοκοινωνικό περίγυρο της εποχής τους, συνθέτοντας μια εικόνα της πολυμορφίας και της εκφραστικής δύναμης του ελληνικού τραγουδιού στον εικοστό αιώνα. Κάθε επεισόδιο ανιχνεύει το «πορτραίτο» ενός τραγουδιού, μέσα από πλούσιο οπτικοακουστικό και αρχειακό υλικό. Η κάμερα καταγράφει τις μαρτυρίες των ίδιων των δημιουργών και των μελετητών, ενώ επισκέπτεται τους χώρους, που είναι άμεσα συνδεδεμένοι με τη δημιουργία κάθε μουσικού είδους.

 Η σειρά των επεισοδίων περιλαμβάνει, ανά εκπομπή και με τυχαία σειρά αναγραφής, τα κάτωθι Τραγούδια:

1. "Τα θερινά τα σινεμά" του Λουκιανού Κηλαηδόνη

2. "Παιδιά της Ελλάδος παιδιά" του Μιχάλη Σουγιούλ, σε στίχους Μίμη Τραϊφόρου και ερμηνεία Σοφίας Βέμπο

3. "Σμύρνη με τα περίχωρα" του Σταύρου Παντελίδη (Σμυρνιού), ερμηνεία Γεωργία Μηττάκη

4. "Το διαβατήριο" του Θόδωρου Δερβενιώτη, στίχοι Κώστας Βίρβος, εκτέλεση Στέλιος Καζαντζίδης

5. "Η μοδιστρούλα" του Γιάννη Παπαϊωάννου

6. "Οι λαχανάδες" (Κάτω στα λεμονάδικα) του Βαγγέλη Παπάζογλου, πρώτη εκτέλεση Στελάκης Περπινιάδης

7. "Συννεφιασμένη Κυριακή" του Βασίλη Τσιτσάνη

8. "Ο μεγάλος ερωτικός" του Μάνου Χατζηδάκι

9. "Ας κρατήσουν οι χοροί" του Διονύση Σαββόπουλου

10. "Μη μου θυμώνεις μάτια μου" του Σταύρου Κουγιουμτζή

11. "Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι" του Απόστολου Καλδάρα

12. "Το καπηλειό" του Γιώργου Μητσάκη

13. "Ρωμιοσύνη" των Μίκη Θεοδωράκη, Γιάννη Ρίτσου 

14. "Μη με ρωτάς" των Μάνου Λοϊζου, Λευτέρη Παπαδόπουλου

15. "Μ' έχεις μαγεμένο" του Μπαγιαντέρα 

Ήδη, έχουν προβληθεί δύο ντοκιμαντέρ, η «Συννεφιασμένη Κυριακή» & η «Ξανθιά μοδιστρούλα».

  

Ειδικότερα, για την προσεχή  Δευτέρα (αύριο) προβάλλεται το ντοκιμαντέρ «Η Σμύρνη με τα περίχωρα». Στο συγκεκριμένο επεισόδιο παρουσιάζεται το ομώνυμο τραγούδι, ηχογραφημένο το 1935, σε στίχους και μουσική του Σταύρου Παντελίδη και ερμηνεία της Γεωργίας Μιττάκη. Παρουσιάζονται οι μαρτυρίες της Φιλιώς Χαϊδεμένου για τη ζωή στη Σμύρνη πριν από την Καταστροφή του 1922, για την καθημερινότητα στην πόλη, για τις συνήθειες των Ελλήνων της Σμύρνης και την κοσμοπολίτικη ζωή τους. Ο Βασίλης Πετρόχειλος, απόγονος του μουσικού και συνθέτη του ρεμπέτικου Σταύρου Παντελίδη, μιλάει για τη ζωή και το έργο του προγόνου του και την παρακαταθήκη του στη μουσική ιστορία του τόπου. Επίσης, ο ερευνητής του ρεμπέτικου Σπύρος Παπαϊωάννου μιλάει για τον τρόπο με τον οποίο τραγούδια όπως το «Σμύρνη με τα περίχωρα», αποδίδουν και διατηρούν ζωντανή τη νοσταλγία για τη Σμύρνη και τη μνήμη μιας ευχάριστης ζωής που χάθηκε και αντικαταστάθηκε από έναν δύσκολο αγώνα για επιβίωση σε μια αφιλόξενη πατρίδα. Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει πλούσιο αρχειακό υλικό, πλάνα από τη Σμύρνη πριν από την Καταστροφή, πλάνα στρατιωτικών επιχειρήσεων από τη Μικρασιατική Εκστρατεία, από την Καταστροφή της Σμύρνης και τους πρόσφυγες στο λιμάνι, στα καράβια, σε καραβάνια και σε πρόχειρους καταυλισμούς σε περιοχές της Ελλάδας, οικογενειακές φωτογραφίες και καρτ-ποστάλ από τη Σμύρνη και διάφορες περιοχές της, αντικείμενα της καθημερινότητας των Ελλήνων της πόλης, καθώς και πλάνα από τη σύγχρονη πόλη της Σμύρνης.

Την Τρίτη, 4 Φεβρουαρίου 2020, παρουσιάζεται «Το διαβατήριο» του Θόδωρου Δερβενιώτη σε στίχους Κώστας Βίρβου και εκτέλεση Στέλιου Καζαντζίδη. Πρόκειται  για μία ταινία που προσεγγίζει, διερευνά και αναδεικνύει τον τρόπο, την αφορμή τις κοινωνικές συνθήκες και τους στόχους αυτού του τραγουδιού αλλά και την απήχηση που είχε. Ο Βίρβος απαγγέλλει τους στίχους του τραγουδιού, μιλάει για τη φτώχεια στην Ελλάδα εκείνα τα χρόνια και τη μετανάστευση, αποκαλύπτει την αφορμή που έγραψε «Το διαβατήριο», πώς συνεργάστηκε με τον Δερβενιώτη και τον Καζαντζίδη, και θυμάται την περιοδεία μαζί του στην Γερμανία, στους Έλληνες μετανάστες. Ο Θύμιος Στουραϊτης, μπουζουκτσής και συνεργάτης του Καζαντζίδη, εξομολογείται το θαυμασμό του για τη φωνή του Στέλιου και παίζει το τραγούδι στο μπουζούκι του. Δίπλα στους Έλληνες μετανάστες τη δεκαετία του ΄60 εκείνων των χρόνων που μιλούν για την τραυματική εμπειρία της ξενιτιάς και τη στήριξη που τους έδιναν τα τραγούδια του Καζαντζίδη, εικόνες με αναχωρήσεις μεταναστών, εικόνες της ταλαιπωρίας στα ξένα, εικόνες του Δερβενιώτη που μιλά για τους μετανάστες και τα τραγούδια τους, ένας ηλικιωμένος λάτρης του Στέλιου που χορεύει «Το διαβατήριο», καθώς και εικόνες του ίδιου του Στέλιου που μιλάει για την φτώχεια των παιδικών του χρόνων. Όλα αυτά αναδεικνύουν την ουσία ενός τραγουδιού που δημιουργήθηκε για να εκφράσει το τραγικό αδιέξοδο εκείνης της εποχής «ανέλπιδη φτώχια ή μετανάστευση (;) ξεριζωμός» («μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα» έγραψε ο Βίρβος), αλλά που με την αθάνατη φωνή του Καζαντζίδη πήρε τις διαστάσεις ενός «ύμνου», λυτρωτικού κλαυθμού και παρηγοριάς για τον φτωχό Έλληνα.

Εξαιρετικά ενδιαφέροντα είναι και τα υπόλοιπα έντεκα (11) ντοκιμαντέρ της σειράς, που πραγματικά αξίζει να παρακολουθήσει κάθε ανήσυχος –πνευματικά- άνθρωπος!

  

Υπενθυμίζεται ότι ο γνωστός σκηνοθέτης - παραγωγός συμμετείχε, εντελώς πρόσφατα, ως Εισηγητής, στις εργασίες Επιμορφωτικής Ημερίδας, για εκπ/κούς της 9ης Ενότητας του ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Πελοποννήσου, με τίτλο «Καινοτόμες Πρακτικές στην Ψηφιακή εποχή και Διεπιστημονικά Προγράμματα» που διεξήχθη στην Αρχαία Κόρινθο, σε συνεργασία με το ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Πελοποννήσου, το Δημοτικό Σχολείο & το Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Κορίνθου. Η εισήγηση του Γιώργου Ζέρβα είχε τίτλο «Ντοκιμαντέρ: Έκφραση & Γνώση» δίνοντας έμφαση στην παιδαγωγική αξία και τη χρηστική δύναμη του ντοκιμαντέρ στην καθημερινή εκπ/κή διαδικασία ανιχνεύοντας αχαρτογράφητες περιοχές της ανθρώπινης συνείδησης, του πολιτισμού, της Κοινωνίας και της Ιστορίας!

Καλή θέαση! Αξίζει τον κόπο!