Εταιρεία Συμβούλων McKinsey: Αποτελέσματα Έρευνας για το Ρόλο του Εκπαιδευτικού

Η ποιότητα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σε μια χώρα δεν εξαρτάται, πρωτευόντως, ούτε από τις κρατικές δαπάνες, ούτε από το μέγεθος της Τάξης, ούτε από τον «προοδευτικό» χαρακτήρα των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων! Εξαρτάται από έναν και μοναδικό παράγοντα: την ποιότητα των Εκπαιδευτικών! Τα πιο επιτυχημένα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο είναι εκείνα που καταφέρνουν να εντάσσουν στο Διδακτικό τους Προσωπικό τους πιο ταλαντούχους. Αυτό είναι το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει έρευνα την οποία έκανε η γνωστή Εταιρεία Συμβούλων McKinsey.

Λαμβάνοντας, ως άξονα αναφοράς, τις επιδόσεις διάφορων εκπαιδευτικών συστημάτων στον κόσμο -όπως προκύπτει από τη γνωστή έκθεση Piza του ΟΟΣΑ καθώς και άλλες ανάλογες μελέτες- καθώς και συνεντεύξεις με πάνω από 100 ειδικούς, πολιτικούς και εκπαιδευτικούς σε όλο τον κόσμο, η έρευνα της McKinsey προσπάθησε να εντοπίσει τα κοινά στοιχεία τα οποία έχουν όλα τα top εκπαιδευτικά συστήματα- όπως της Φινλανδίας, της Σιγκαπούρης, της Νότιας Κορέας κ.λπ. Ένα από τα πρώτα συμπεράσματα της έρευνας είναι ότι οι δαπάνες για την παιδεία καθώς και το μέγεθος της Τάξης δεν φαίνεται να παίζουν ουσιαστικό ρόλο στις επιδόσεις των μαθητών!

Τα τελευταία έτη κάθε χώρα στον ΟΟΣΑ αύξησε τον αριθμό του Εκπαιδευτικού Προσωπικού σε σχέση με τον αριθμό των μαθητών. Όμως, παραδόξως, οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι η μείωση του μεγέθους της Τάξης δεν έχει τόσο σημαντικές επιπτώσεις στις επιδόσεις των μαθητών. Από τις 112 μελέτες, μόνο οι 9 έδειξαν ότι υπάρχει θετικός συσχετισμός. Οι άλλες 103 έρευνες διαπίστωσαν είτε ότι δεν υπάρχει καμιά σχέση είτε ότι υπάρχει αρνητική σχέση -δηλαδή η μείωση του αριθμού των μαθητών σε μια τάξη όχι μόνο δεν βελτιώνει τις επιδόσεις αλλά, ενίοτε, τις χειροτερεύει! Η εξήγηση, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι απλή: στο βαθμό που η μείωση του μεγέθους των Τάξεων σημαίνει περισσότερους Εκπ/κούς, αυτό συνεπάγεται -με σταθερό το επίπεδο των δαπανών- αφ’ ενός λιγότερα χρήματα για κάθε Εκπ/κό και αφετέρου -και αυτό είναι το πιο σημαντικό- μειωμένες απαιτήσεις στην επιλογή του Διδακτικού Προσωπικού. Ο κυριότερος παράγοντας που φαίνεται να επηρεάζει τις μαθητικές επιδόσεις είναι η ποιότητα του Εκπαιδευτικού Προσωπικού.

Διάφορες μελέτες που λαμβάνουν υπόψη τους όλους τους παράγοντες, δείχνουν ότι οι μαθητές που διδάσκονται από ικανούς Εκπαιδευτικούς θα προχωρήσουν με τριπλάσια ταχύτητα από ό,τι εκείνοι οι μαθητές με αδιάφορους Εκπαιδευτικούς. Οι επιπτώσεις για τον μαθητή, σύμφωνα με την έκθεση, ενός χαμηλής ποιότητας εκπ/κού στα πρώτα χρόνια του Σχολείου, μπορεί όχι απλώς να είναι αρνητικές αλλά και μη αντιστρέψιμες. Όπως δείχνει μια σειρά ερευνών, οι μαθητές που δεν κάνουν αρκετή πρόοδο τα πρώτα χρόνια στο Δημοτικό Σχολείο, λόγω ενός αρνητικού εκπ/κού, έχουν ελάχιστες πιθανότητες να ανακάμψουν αργότερα.

Τα θεωρούμενα προηγμένα εκπαιδευτικά συστήματα «στρατολογούν» συστηματικά τους πιο «προικισμένους» για να τους εντάξουν στο Εκπαιδευτικό Προσωπικό. Αυτό το επιτυγχάνουν μέσω της αυστηρής επιλογής των ατόμων που θα φοιτήσουν σε Ανώτατα Παιδαγωγικά Ιδρύματα. Τα καλύτερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο «επιλέγουν/προωθούν» τους Εκπ/κούς από το κορυφαίο 5%- 30% των αποφοίτων. Στην Κορέα από το 5%, στη Φινλανδία από το 10% και στο Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη από το 30%! Αντίστροφα τα χαμηλής στάθμης εκπαιδευτικά συστήματα συνήθως ελκύουν τους χειρότερους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Μέση Ανατολή -όπου το επίπεδο της παιδείας είναι ιδιαίτερα χαμηλό- οι Εκπ/κοί προέρχονται από το χειρότερο 30%. Το ίδιο παρεμπιπτόντως ίσχυε και μέχρι πρόσφατα στις ΗΠΑ!

 

Ένα άλλο χαρακτηριστικό στοιχείο των επιτυχημένων Εκπαιδευτικών Συστημάτων είναι ότι δίνουν μεγάλη έμφαση στη σωστή επιλογή των ατόμων που θα αναλάβουν ηγετικό ρόλο στο Σχολείο (Διευθυντές). Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι χωρίς έναν αποτελεσματικό και ικανό ηγέτη, ένα Σχολείο είναι αδύνατο να αναπτύξει μια κουλτούρα υψηλών προσδοκιών ή να προσπαθεί να επιτύχει συνεχή βελτίωση. Ο μοναδικός ρόλος και η μοναδική υποχρέωση του Διευθυντή ενός Σχολείου είναι η επιδίωξη της όσο το δυνατόν βελτιούμενης ποιότητας διδασκαλίας του απασχολούμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού. Δεν έχει καμία άλλη γραφειοκρατική υποχρέωση, έτσι ώστε να μπορεί να αφοσιωθεί απερίσπαστα στο έργο του, που είναι η βελτίωση και η υπο-στήριξη της διδασκαλίας των εκπ/κών της Σχολικής του Μονάδας (π.χ. περιβάλλον, δικτύωση, μέσα, υποδομές, κλπ). 

Συνοπτικά, από 122 μελέτες του ΟΟΣΑ, οι 9 έρευνες έδειξαν ότι η μείωση των μαθητών ανά τάξη και η μείωση της αναλογίας μαθητών ανά εκπ/κό επιφέρει θετικά αποτελέσματα στις μαθητικές επιδόσεις. Οι υπόλοιπες 103 έρευνες κατέγραψαν ως κυριότερο παράγοντα μαθητικής προόδου την ποιότητα του εκπαιδευτικού, γεγονός που, σε κάθε περίπτωση, τον καθιστά αναντικατάστατο! Ας μην ξεχνάμε, βέβαια, ότι σε κάθε χώρα οι μισθολογικές απολαβές αποτελούν αποτύπωση του σεβασμού της Πολιτείας απέναντι στο έργο του εκπαιδευτικού. Είναι ζήτημα Παιδείας και Πολιτισμού, που αφορά την ίδια την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και, λαμβάνοντας υπόψη την τελευταία Έκθεση του ΟΟΣΑ για την Εκπαίδευση στα Κράτη-Μέλη του που καταγράφει χαμηλές, οικονομικές απολαβές για τους Έλληνες εκπ/κούς τόσο σε σχέση με το ελληνικό, μέσο επίπεδο ζωής όσο και σε σύγκριση με τις οικονομικές απολαβές ξένων συναδέλφων τους, ευελπιστούμε στην αναβάθμιση των οικονομικών όρων των Ελλήνων Εκπ/κών, ένα πάγιο, διαχρονικό και δίκαιο αίτημα του Κλάδου, ανεξαρτήτως εκπ/κής Βαθμίδας. 

Πηγές:

https://www.ipaidia.gr/paidagogika-themata/mono-o-daskalos-metraei?fbclid=IwAR3MXBRtixm8mcaWmMHMYRTQhoxgHtfUo-i4csOv4UIZYBAVRNYaxtzmfZk

https://www.ipaidia.gr/paideia/pek-misthoi-aksioprepeias-stous-ellines-ekpaideutikous-tora

https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/301053_misthologiki-exathliosi-ton-ellinon-ekpaideytikon-hasma-me-alles-hores-toy-oosa