Γνωμοδότηση για το δικαίωμα πρόσβασης των Γονέων στις Αποφάσεις/Πρακτικά Συνεδρίασης του Σ.Δ.

Ο Νομικός Σύμβουλος Συλλόγου Αλέξανδρος Δελμούζος εξέδωσε Γνωμοδότηση για το δικαίωμα πρόσβασης των Γονέων στις Αποφάσεις/Πρακτικά Συνεδρίασης του Συλλόγου Διδασκόντων και για τους νόμιμους περιορισμούς επ’ αυτού.

Με αφορμή πρόσφατα αιτήματα γονέων προς σχολικές μονάδες της Ανατολικής Αττικής για τη χορήγηση αντιγράφων Αποφάσεων/Πρακτικών Συνεδρίασης των Συλλόγων Διδασκόντων, θέτουμε υπόψιν σας τα εξής:

Σύμφωνα με το άρθρο 5 ΚΔΔιαδ προβλέπεται ότι: «1. Κάθε ενδιαφερόμενος έχει το δικαίωμα, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των διοικητικών εγγράφων. Ως διοικητικά έγγραφα νοούνται όσα συντάσσονται από τις δημόσιες υπηρεσίες, όπως εκθέσεις, μελέτες, πρακτικά, στατιστικά στοιχεία, εγκύκλιες οδηγίες, απαντήσεις της Διοίκησης, γνωμοδοτήσεις και αποφάσεις. 2. Όποιος έχει ειδικό έννομο συμφέρον δικαιούται, ύστερα από γραπτή αίτησή του, να λαμβάνει γνώση των ιδιωτικών εγγράφων που φυλάσσονται στις δημόσιες υπηρεσίες και είναι σχετικά με υπόθεσή του η οποία εκκρεμεί σε αυτές ή έχει διεκπεραιωθεί από αυτές. 3. Το κατά τις προηγούμενες παραγράφους δικαίωμα δεν υφίσταται στις περιπτώσεις που το έγγραφο αφορά την ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή τρίτου, ή αν παραβλάπτεται απόρρητο το οποίο προβλέπεται από ειδικές διατάξεις.»

Δυνάμει δε του άρθρου 9Α του Συντάγματος: « Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπως νόμος ορίζει. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων διασφαλίζεται από ανεξάρτητη αρχή, συγκροτείται και λειτουργεί, όπως νόμος ορίζει.» Σε υλοποίηση της ανωτέρω συνταγματικής επιταγής ιδρύθηκε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, μία ανεξάρτητη δημόσια Αρχή, με έργο την εποπτεία της εφαρμογής των ρυθμίσεων που αφορούν την προστασία του ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Περαιτέρω, βάσει του άρθρου 9 § 1 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών ορίζεται ότι: «Απαγορεύεται η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αποκαλύπτουν τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, τα πολιτικά φρονήματα, τις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις ή τη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, καθώς και η επεξεργασία γενετικών δεδομένων, βιομετρικών δεδομένων με σκοπό την αδιαμφισβήτητη ταυτοποίηση προσώπου, δεδομένων που αφορούν την υγεία ή δεδομένων που αφορούν τη σεξουαλική ζωή φυσικού προσώπου ή τον γενετήσιο προσανατολισμό».

Από το συνδυασμό των ανωτέρω λεπτομερώς αναφερόμενων νομοθετικών διατάξεων προκύπτει εν δυνάμει σύγκρουση μεταξύ του δικαιώματος κάθε ενδιαφερομένου για πρόσβαση σε διοικητικά έγγραφα και του δικαιώματος τρίτου για προστασία των προσωπικών του δεδομένων.

Κατ’ αρχάς, το δικαίωμα για απρόσκοπτη πρόσβαση στα διοικητικά έγγραφα μπορεί να ασκηθεί χωρίς κανέναν περιορισμό όταν το περιεχόμενο των εγγράφων αφορά αποκλειστικώς τον αιτούντα, ήτοι προσωπική υπόθεση του αιτούντος ή υπόθεση του ανηλίκου τέκνου του, του οποίου ασκεί τη γονική μέριμνα, με μοναδική προϋπόθεση να έχει υποβληθεί εγγράφως το σχετικό αίτημά του.

Σε περίπτωση, όμως, που στο έγγραφο περιλαμβάνονται πληροφορίες που αφορούν την ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή τρίτου ή πληροφορίες σχετικές με τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, τα πολιτικά φρονήματα, τις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις, τη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, τα γενετικά δεδομένα, τα βιομετρικά δεδομένα με σκοπό την αδιαμφισβήτητη ταυτοποίηση προσώπου, δεδομένα που αφορούν την υγεία (σωματική ή/και ψυχική) ή δεδομένα που αφορούν τη σεξουαλική ζωή φυσικού προσώπου ή τον γενετήσιο προσανατολισμό, υφίσταται κατ’ αρχήν περιορισμός του δικαιώματος πρόσβασης στα έγγραφα χάριν προστασίας του ιδιωτικού βίου. Ειδικότερα, το δικαίωμα γνώσης ενός διοικητικού εγγράφου δεν μπορεί να συγκριθεί με το αγαθό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας που διατρέχει τον κίνδυνο να προσβληθεί με τη γνωστοποίηση σε τρίτους στοιχείων προσωπικού χαρακτήρα.

Ως εκ τούτων, όταν οι γονείς αιτούνται να λάβουν γνώση ή αντίγραφα των Αποφάσεων/ Πρακτικών Συνεδρίασης του Συλλόγου Διδασκόντων του σχολείου, όπου φοιτά το τέκνο τους, δικαιούνται την πρόσβαση στα εν λόγω έγγραφα μόνο όταν το περιεχόμενό τους αφορά αποκλειστικώς υπόθεση του τέκνου τους και εφόσον πρωτίστως έχουν υποβάλει εγγράφως τη σχετική αίτηση, στην οποία θα πρέπει να καθορίζεται η ταυτότητα των αιτουμένων εγγράφων κατά τρόπο συγκεκριμένο.

Αντιθέτως, όταν οι γονείς αιτούνται να λάβουν γνώση ή αντίγραφα των Αποφάσεων/ Πρακτικών Συνεδρίασης του Συλλόγου Διδασκόντων του σχολείου όπου φοιτά το τέκνο τους, τα οποία, όμως, εμπεριέχουν πληροφορίες για τη σχολική ή προσωπική ζωή τρίτου μαθητή ή μαθητών ή πολύ περισσότερο δεδομένα που αφορούν, επί παραδείγματι, τη ψυχική ή σωματική υγεία τρίτου μαθητή ή μαθητών, κατ’ αρχήν απαγορεύεται να τους επιτραπεί η πρόσβαση σε αυτά, λόγω της θεσπισμένης προστασίας του υποκειμένου των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που περιλαμβάνονται σε αυτά τα έγγραφα από την επεξεργασία τους (στην έννοια της οποίας περιλαμβάνεται και η διαβίβαση).

Εντούτοις, σε όλως εξαιρετικές περιπτώσεις είναι δυνατό να χορηγηθούν έγγραφα που εμπεριέχουν, μεταξύ άλλων, προσωπικά δεδομένα τρίτων προσώπων. Προτού, όμως, εκτεθεί η μοναδική πρακτικά πιθανή περίπτωση, κατά την οποία επιτρέπεται να διαβιβαστεί από τη σχολική μονάδα στους αιτούντες γονείς τέκνου έγγραφο εμπεριέχον προσωπικά δεδομένα τρίτου προσώπου, είναι χρήσιμο να εκτεθεί ο ορισμός των προσωπικών δεδομένων. Σύμφωνα, λοιπόν, με το άρθρο 4 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα συνιστά κάθε πληροφορία που αφορά ταυτοποιημένο ή ταυτοποιήσιμο φυσικό πρόσωπο («υποκείμενο των δεδομένων»)· το ταυτοποιήσιμο φυσικό πρόσωπο είναι εκείνο του οποίου η ταυτότητα μπορεί να εξακριβωθεί, άμεσα ή έμμεσα, ιδίως μέσω αναφοράς σε αναγνωριστικό στοιχείο ταυτότητας, όπως όνομα, σε αριθμό ταυτότητας, σε δεδομένα θέσης, σε επιγραμμικό αναγνωριστικό ταυτότητας ή σε έναν ή περισσότερους παράγοντες που προσιδιάζουν στη σωματική, φυσιολογική, γενετική, ψυχολογική, οικονομική, πολιτιστική ή κοινωνική ταυτότητα του εν λόγω φυσικού προσώπου. Ειδικότερες υποκατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, τα οποία λόγω του ευαίσθητου περιεχομένου του έχει κριθεί από τον Ευρωπαίο Νομοθέτη ότι χρήζουν μεγαλύτερης προστασίας και για την επεξεργασία των οποίων τίθενται αυστηρότερες προϋποθέσεις, είναι τα ανωτέρω αναφερόμενα στο άρθρο 9 § 1 του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 (δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αποκαλύπτουν τη φυλετική ή εθνοτική καταγωγή, τα πολιτικά φρονήματα, τις θρησκευτικές ή φιλοσοφικές πεποιθήσεις ή τη συμμετοχή σε συνδικαλιστική οργάνωση, γενετικά δεδομένα, βιομετρικά δεδομένα με σκοπό την αδιαμφισβήτητη ταυτοποίηση προσώπου, δεδομένα που αφορούν την υγεία ή δεδομένα που αφορούν τη σεξουαλική ζωή φυσικού προσώπου ή τον γενετήσιο προσανατολισμό).

ΠΗΓΗ: http://www.fresh-education.gr/%ce%b4%ce%b9%ce%ba%ce%b1%ce%af%cf%89%ce%bc%ce%b1-%cf%80%cf%81%cf%8c%cf%83%ce%b2%ce%b1%cf%83%ce%b7%cf%82-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%b3%ce%bf%ce%bd%ce%ad%cf%89%ce%bd/